|
|
 |
       |
|
Maus Gatsonides
De onvermoeibare
De tijd, dat vluchtige begrip, was de constante waarde in het leven van Maurice (Maus) Gatsonides. Tijd en snelheid. Die twee assen werden ook de basis van zijn bedrijf, Gatsometer. In de jaren toen het in de rallysport vooral draaide om het aanhouden van een constante gemiddelde snelheid, beheerste hij het spel van tijd en afstand tot op de seconde. Alleen op die manier kon hij met een vrijwel standaard, voor het rallywerk eigenlijk volkomen ongeschikte, Ford Zephyr Six in 1953 de Rally van Monte Carlo winnen. Het kan haast niet anders of hij moet, wat de tijd betreft, over een zesde zintuig beschikt hebben. Tijd-intuïtie. Zijn vrienden weten zich te herinneren dat hij zich ook tijdens een onnozel puzzelritje exact aan de voorgeschreven gemiddelde snelheid hield.
De op 14 februari 1911 geboren ‘Gatso’ beschikte over een ongeëvenaard uithoudingsvermogen. Uren, dagen, nachten kon hij achter het stuur van een rallyauto zitten en continu de geestelijke scherpte van de jagende adelaar vasthouden, een ascetische fysieke en mentale conditie. Als de rest van het rallypeloton helemaal ‘gaar’ was, bleef Maus denken, bleef hij de goede beslissingen nemen. Zijn conditie, zijn concentratievermogen, zijn exacte, praktische geest, zijn improvisatie-talent, zijn gedrevenheid en zijn fenomenale geheugen maakten Gatsonides tot de grootste rallyrijder die Nederland heeft voortgebracht.
En natuurlijk kende Maus het gezegde: ‘There is no substitute for hard work.’ Niet voor niets bracht de familie Gatsonides de zomervakanties in Zuid-Frankrijk door omdat Maus, geassisteerd door zijn zoon Tom, de klassementsproeven van de volgende Monte Carlo Rally in zijn geheugen wilde prenten.
Maus was wars van opsmuk. Als zijn levensloop ter sprake kwam wilde hij weleens direct doorkomen met de opmerking: ‘Én ik ben failliet geweest.’ Zijn ambitieuze plan om na de oorlog een kleinschalige fabriek op te zetten waar de door hemzelf ontworpen ‘Gatso’s’ zouden worden gebouwd, eindigde in een faillissement.
Alle Gatso’s droegen bijzondere namen. ‘Kwik’ was een mooie benaming voor een sportwagen op basis van een Mercury (het Engelse woord voor kwik). Rondom een anderhalve liter Fiat-motor bouwde hij een lage, slanke sportwagen die de bijnaam ‘Platje’ kreeg. Dat unieke exemplaar, in helder oranje gespoten, werd in de jaren negentig met liefde gerestaureerd door Joop Bruggeman met een aantal helpers, onder wie Jacques van der Pijl, de legendarische monteur van Eddie Hertzberger in vooroorlogse jaren.
De Zephyr mee
De overwinning in de Monte van 1953 bracht Gatso er financieel weer bovenop. Het is jammer dat een losse opmerking die hij in een voorbespreking tegen een directeur van Ford Engeland maakte, niet is vastgelegd. Maus zei: ‘Als ik win, geef me dan maar een gulden voor elke Zephyr die jullie meer verkopen.’ In het jaar na zijn overwinning steeg de verkoop van de Zephyr van 100.000 naar 200.000 exemplaren. De afspraak zou Maus dus een ton (voor die tijd een kapitaal) rijker hebben gemaakt.
Zijn zege van ’53 is de belangrijkste in zijn carrière geweest, maar sportief gezien was zijn prestatie van 1958 nog meer waard. Door barre weersomstandigheden en een aanrijding met de DKW van Rob Slotemaker, waarbij de linker koplamp van zijn Triumph TR3 sneuvelde, had Maus in de aanlooproute naar Monte Carlo veel tijd verloren. In Monaco monteerde hij een tractorlamp op de motorkap van de Triumph en begon als 58e aan de beroemde laatste nacht. Na een weergaloze inhaalrace werd de equipe Gatsonides-Becquart als vijfde in het eindklassement opgenomen. De pers noemde hen de ‘morele’ winnaars van de rally.
Als coureur was Maus buitengewoon veelzijdig. Hij reed honderden ritten, rally’s, zuinigheidsritten en races. Hij blonk uit in loodzware, inmiddels verdwenen klassiekers als Luik-Rome-Luik, de Coupe des Alpes e.a. Hij racete o.a. op Zandvoort, Le Mans, Reims, de Nürburgring, Rouen en Dundrod.
Tal van malen, voor en na WO II, organiseerde hij voor zijn vrienden de volstrekt illegale, maar zeer geliefde Kraantje Lek ritten die voornamelijk over onverharde wegen door Kennemerland voerden. De sterke verhalen die naderhand bij het haardvuur van het restaurant werden opgedist, leven tot op de huidige dag voort.
Tot op zeer hoge leeftijd was hij nog actief in het bedrijf Gatsometer. Op 29 november 1998 overleed Maus Gatsonides op 87-jarige leeftijd.
|
|
|
|
 |
|
|
|